园艺学报 ›› 2024, Vol. 51 ›› Issue (8): 1927-1948.doi: 10.16420/j.issn.0513-353x.2023-0894
陆地1,2, 胡春华1, 盛鸥1, 杨乔松1, 窦同心1, 何维弟1, 邓贵明1, 高慧君1, 刘思文1, 李春雨1, 董涛1, 易干军1,*(
), 毕方铖1,*(
)
收稿日期:2024-01-26
修回日期:2024-05-29
出版日期:2024-08-25
发布日期:2024-08-22
通讯作者:
基金资助:
LU Di1,2, HU Chunhua1, SHENG Ou1, YANG Qiaosong1, DOU Tongxin1, HE Weidi1, DENG Guiming1, GAO Huijun1, LIU Siwen1, LI Chunyu1, DONG Tao1, YI Ganjun1,*(
), BI Fangcheng1,*(
)
Received:2024-01-26
Revised:2024-05-29
Published:2024-08-25
Online:2024-08-22
摘要:
CRISPR/Cas基因组编辑技术已成为作物遗传改良的重要工具。常见的农杆菌介导或基因枪投送DNA基因组编辑方式会导致外源载体片段整合到植物基因组中,引发消费者对其潜在生物安全的担忧。目前已有部分植物建立了无外源DNA基因组编辑体系,但存在投送效率低、编辑效率低和再生困难等问题。本文中主要对植物CRISPR/Cas无外源DNA基因组编辑体系建立和应用研究中编辑元件载体、介导投送方式及常用的编辑策略等3个方面的进展进行了归纳,总结了存在的主要问题并对未来努力方向进行了展望。
陆地, 胡春华, 盛鸥, 杨乔松, 窦同心, 何维弟, 邓贵明, 高慧君, 刘思文, 李春雨, 董涛, 易干军, 毕方铖. 植物CRISPR/Cas无外源DNA基因组编辑技术研究进展[J]. 园艺学报, 2024, 51(8): 1927-1948.
LU Di, HU Chunhua, SHENG Ou, YANG Qiaosong, DOU Tongxin, HE Weidi, DENG Guiming, GAO Huijun, LIU Siwen, LI Chunyu, DONG Tao, YI Ganjun, BI Fangcheng. Advances in the CRISPR/Cas DNA-Free Genome Editing in Plant[J]. Acta Horticulturae Sinica, 2024, 51(8): 1927-1948.
| 物种 Species | 投送方式 Delivery methods | 投送形式 Delivery form | 植物受体 Receptor | 基因(编辑效率/%) Gene(Editing efficiency) | 系统 System | 策略 Strategy | 再生 Regene-ration | 参考文献 Reference | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 拟南芥 Arabidopsis thaliana | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | AOC(16), BRI1(54 ~ 71) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Woo et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | GL(1.6) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Kelliher et al., | |||
| 烟草 Nicotiana tabacum | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | AOC(44) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Woo et al., | ||
| 农杆菌Agrobacterium | DNA | 外植体 Explant | PDS(8.2) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Chen et al., | |||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | ACO(0.08 ~ 0.90) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Kim et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 细胞悬浮液 ECS | PDS(57) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ma et al., | |||
| 脂质体 Liposomes | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | pporRFP(6) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 基因枪 Gene gun | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | pporRFP(3) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 叶片 Leaf | ALS/PDS(< 35) | CRISPR/Cas12a & CBE | 共编辑 Co-editing | 是 Yes | Huang et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(15.4 ~ 68.6) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liu et al., | |||
| 本氏烟草 Nicotiana benthamiana | 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS,RDR6, SGS3(40 ~ 91) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Ma et al., | ||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(57) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ma et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | TOM1(62) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ariga et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | TOM1(61) | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ariga et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(68.1),FucT(46.4),DCL2(31.3) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(21.1 ~ 95.0),RDR6 (61.5 ~ 81.8),SGS3(26.4),FucT(27.7 ~ 55.0),BBL(38.6) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liu et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(57) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ma et al., | |||
| 番茄 Solanum lycopersicum | 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 子叶片 Cytoledon | ALS(4.90) | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Danilo et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 叶片 Leaf | ALS(12.9) | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Veillet et al., | |||
| 番茄 Solanum lycopersicum | 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/ER(18.80) | CRISPR/Cas12a & CBE | 共编辑 Co-editing | 是 Yes | Huang et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/RBL2 | |||||||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/ RbohD(12) | |||||||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/SlEDS1/SlPAD4(36.30) | |||||||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/DMR6/SlINVINH1(42.10) | |||||||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(62.9) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(21.2 ~ 78.2) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liu et al., | |||
| 小麦 Triticum aestivum | 基因枪 Gene gun | DNA | 胚 Embryo | GASR7、GW2、 LOX2(4.8 ~ 36.8) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Zhang et al., | ||
| RNA | 胚 Embryo | GW2 (35.30) | CRISPR/Cas9 | |||||||
| 基因枪 Gene gun | RNA | 未成熟胚 Immature embryo | GASR7、GW2、LOX2 | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liang et al., | |||
| 核糖核酸蛋白复合物RNP | 未成熟胚 Immature embryo | GASR7、GW2、 LOX2(1.8 ~ 33.6) | CRISPR/Cas9 | |||||||
| 基因枪 Gene gun | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 未成熟胚 Immature embryo | GW2(21.8 ~ 33.4) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liang et al., | |||
| 未成熟胚 Immature embryo | GASR7(45.3) | CRISPR/Cas9 | ||||||||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | GT(0.68) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Kelliher et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | BRI1(3.6 ~ 33)BRASSINOSTEROID-INSENSITIVE1)、SD1(9 ~ 50) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Budhagatapalli et al., | |||
| 玉米 Zea mays | 基因枪 Gene gun | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 胚 Embryo | LIG1(9.7)ALS、 MS26(2.4)、MS45(4.0) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Svitashev et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | VLHP(8.8)、GW(4.7) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Kelliher et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | LG1(4.1) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Wang et al., | |||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | IPK(0.85 ~ 5.85) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Sant’Ana et al., | |||
| 水稻 Oryza sativa | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | P450(19)、DWD1(8.4) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Woo et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 合子 Zygote | DsRed2(25)、 DL(13.6)、GW7(21.4)、 GCS1(64) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Toda et al., | |||
| 莴苣 Lactuca sativa var. ramosa | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | BIN2 (46) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Woo et al., | ||
| 马铃薯 Solanum tuberosum | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | GBSS(1 ~ 25) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Andersson et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | PPO2(27 ~ 68) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | González et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 块茎、叶片 Tuber,leaf | PDS(47 ~ 88) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Bánfalvi et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 茎、叶柄 Stem,petiole | ALS(10) | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Veillet et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 叶片 Leaf | ALS/ DMR6(33.3) | CRISPR/Cas12a & CBE | 共编辑 Co-editing | 是 Yes | Huang et al., | |||
| 大豆 Glycine max | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FAD2(0 ~ 11.7) | CRISPR/Cas12a | 瞬时编辑 Transient expression | 否 No | Kim et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 子叶、原生质体 Cotyledonprotoplast | FAD2(1.9 ~ 17.5) | CRISPR/Cas12a | 瞬时编辑 Transient expression | 否 No | Kim & Choi, | |||
| 苹果 Malus pumila | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | DIPM1(6.7)、DIPM2(0.5 ~ 3.3)、DIPM4(2.5 ~ 6.9) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Malnoy et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 外植体 Explant | DIPM4(1.55 ~ 2.55) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Pompili et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 外植体 Explant | DIPM1、DIPM4(0 ~ 100) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Dalla Costa et al.,2020 | |||
| 葡萄 Vitis vinifera | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | MLO-7(0.10) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Post-editing elimination | 否 No | Malnoy et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | MLO7和IdnDH(0 ~ 50) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Dalla Costa et al.,2020 | |||
| 柑橘 Citrus reticulate | 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 上胚轴 Epicotyl | ALS/Lob1启动子(1.90) | CRISPR/Cas12a & CBE | 共编辑 Co-editing | 是 Yes | Huang et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 上胚轴 Epicotyl | ALS | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Huang et al., | |||
| 香蕉 Musa paradisiaca | 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 胚性细胞悬浮系 ECS | PDS(89.29) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Hu et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | PDS(0.19 ~ 0.92) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Wu et al., | |||
| 矮牵牛 Petunia hybrida | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | NR(5.3 ~ 17.8) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Subburaj et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | F3H(11.9) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Yu et al., | |||
| 甘蓝 Brassica oleracea | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FRI(0.09 ~ 2.25)、 PDS(0.14 ~ 1.33) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Murovec et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | GI(17.4) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Park et al., | |||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | PDS1(1.8) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Lee et al., | |||
| 电转染 Electropor- ation | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | PDS1(0 ~ 3.4) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Lee et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 胚轴 Plumular axis | FAD2(1.89 ~ 12.11) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Li et al., | |||
| 大白菜 Brassica rapa subsp. pekinensis | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FRI(1.15 ~ 12.58)、 PDS(3.78 ~ 24.51) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Murovec et al., | ||
| 油菜 Brassica napus | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FRI、PDS(0) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Murovec et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 胚轴 Plumular axis | FAD2(12.92 ~ 12.97) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Li et al., | |||
| 杨树 Populus | 基因枪 Gene gun | DNA | 愈伤组织 Callus | CCR2(3) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Lennart et al., | ||
| 橡胶树 Hevea brasiliensis | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FT、 TFL1(3.73 ~ 20.11) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Fan et al., | ||
| 辣椒 Capsicum annuum | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | MLO2(0.2 ~ 17.6) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Kim et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | MLO2(9.9 ~ 19.3) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Kim et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(25.2 ~ 78.0) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 甜椒 Capsicum annuum | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | MLO2(0.5 ~ 11.3) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Kim et al., | ||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(42.7 ~ 64.0) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 樱桃Cerasus pseudocerasus | 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | ER(52.1) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | ||
| 花生 Arachis hypogaea | 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(59.5 ~ 73.1)、 AHAS1(60.8) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | ||
表1 植物CRISPR/Cas无外源DNA基因组编辑
Table 1 CRISPR/Cas DNA-free genome editing in plant
| 物种 Species | 投送方式 Delivery methods | 投送形式 Delivery form | 植物受体 Receptor | 基因(编辑效率/%) Gene(Editing efficiency) | 系统 System | 策略 Strategy | 再生 Regene-ration | 参考文献 Reference | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 拟南芥 Arabidopsis thaliana | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | AOC(16), BRI1(54 ~ 71) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Woo et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | GL(1.6) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Kelliher et al., | |||
| 烟草 Nicotiana tabacum | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | AOC(44) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Woo et al., | ||
| 农杆菌Agrobacterium | DNA | 外植体 Explant | PDS(8.2) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Chen et al., | |||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | ACO(0.08 ~ 0.90) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Kim et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 细胞悬浮液 ECS | PDS(57) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ma et al., | |||
| 脂质体 Liposomes | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | pporRFP(6) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 基因枪 Gene gun | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | pporRFP(3) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 叶片 Leaf | ALS/PDS(< 35) | CRISPR/Cas12a & CBE | 共编辑 Co-editing | 是 Yes | Huang et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(15.4 ~ 68.6) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liu et al., | |||
| 本氏烟草 Nicotiana benthamiana | 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS,RDR6, SGS3(40 ~ 91) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Ma et al., | ||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(57) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ma et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | TOM1(62) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ariga et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | TOM1(61) | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ariga et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(68.1),FucT(46.4),DCL2(31.3) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(21.1 ~ 95.0),RDR6 (61.5 ~ 81.8),SGS3(26.4),FucT(27.7 ~ 55.0),BBL(38.6) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liu et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(57) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Ma et al., | |||
| 番茄 Solanum lycopersicum | 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 子叶片 Cytoledon | ALS(4.90) | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Danilo et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 叶片 Leaf | ALS(12.9) | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Veillet et al., | |||
| 番茄 Solanum lycopersicum | 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/ER(18.80) | CRISPR/Cas12a & CBE | 共编辑 Co-editing | 是 Yes | Huang et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/RBL2 | |||||||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/ RbohD(12) | |||||||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/SlEDS1/SlPAD4(36.30) | |||||||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | ALS/DMR6/SlINVINH1(42.10) | |||||||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(62.9) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(21.2 ~ 78.2) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liu et al., | |||
| 小麦 Triticum aestivum | 基因枪 Gene gun | DNA | 胚 Embryo | GASR7、GW2、 LOX2(4.8 ~ 36.8) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Zhang et al., | ||
| RNA | 胚 Embryo | GW2 (35.30) | CRISPR/Cas9 | |||||||
| 基因枪 Gene gun | RNA | 未成熟胚 Immature embryo | GASR7、GW2、LOX2 | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liang et al., | |||
| 核糖核酸蛋白复合物RNP | 未成熟胚 Immature embryo | GASR7、GW2、 LOX2(1.8 ~ 33.6) | CRISPR/Cas9 | |||||||
| 基因枪 Gene gun | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 未成熟胚 Immature embryo | GW2(21.8 ~ 33.4) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Liang et al., | |||
| 未成熟胚 Immature embryo | GASR7(45.3) | CRISPR/Cas9 | ||||||||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | GT(0.68) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Kelliher et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | BRI1(3.6 ~ 33)BRASSINOSTEROID-INSENSITIVE1)、SD1(9 ~ 50) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Budhagatapalli et al., | |||
| 玉米 Zea mays | 基因枪 Gene gun | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 胚 Embryo | LIG1(9.7)ALS、 MS26(2.4)、MS45(4.0) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Svitashev et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | VLHP(8.8)、GW(4.7) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Kelliher et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 未成熟胚 Immature embryo | LG1(4.1) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Wang et al., | |||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | IPK(0.85 ~ 5.85) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Sant’Ana et al., | |||
| 水稻 Oryza sativa | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | P450(19)、DWD1(8.4) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Woo et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 合子 Zygote | DsRed2(25)、 DL(13.6)、GW7(21.4)、 GCS1(64) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Toda et al., | |||
| 莴苣 Lactuca sativa var. ramosa | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | BIN2 (46) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Woo et al., | ||
| 马铃薯 Solanum tuberosum | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | GBSS(1 ~ 25) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Andersson et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | PPO2(27 ~ 68) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | González et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 块茎、叶片 Tuber,leaf | PDS(47 ~ 88) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Bánfalvi et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 茎、叶柄 Stem,petiole | ALS(10) | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Veillet et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 叶片 Leaf | ALS/ DMR6(33.3) | CRISPR/Cas12a & CBE | 共编辑 Co-editing | 是 Yes | Huang et al., | |||
| 大豆 Glycine max | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FAD2(0 ~ 11.7) | CRISPR/Cas12a | 瞬时编辑 Transient expression | 否 No | Kim et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 子叶、原生质体 Cotyledonprotoplast | FAD2(1.9 ~ 17.5) | CRISPR/Cas12a | 瞬时编辑 Transient expression | 否 No | Kim & Choi, | |||
| 苹果 Malus pumila | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | DIPM1(6.7)、DIPM2(0.5 ~ 3.3)、DIPM4(2.5 ~ 6.9) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Malnoy et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 外植体 Explant | DIPM4(1.55 ~ 2.55) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Pompili et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 外植体 Explant | DIPM1、DIPM4(0 ~ 100) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Dalla Costa et al.,2020 | |||
| 葡萄 Vitis vinifera | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | MLO-7(0.10) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Post-editing elimination | 否 No | Malnoy et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 愈伤组织 Callus | MLO7和IdnDH(0 ~ 50) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Dalla Costa et al.,2020 | |||
| 柑橘 Citrus reticulate | 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 上胚轴 Epicotyl | ALS/Lob1启动子(1.90) | CRISPR/Cas12a & CBE | 共编辑 Co-editing | 是 Yes | Huang et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 上胚轴 Epicotyl | ALS | CBE | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Huang et al., | |||
| 香蕉 Musa paradisiaca | 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 胚性细胞悬浮系 ECS | PDS(89.29) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Hu et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | PDS(0.19 ~ 0.92) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Wu et al., | |||
| 矮牵牛 Petunia hybrida | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | NR(5.3 ~ 17.8) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Subburaj et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | F3H(11.9) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Yu et al., | |||
| 甘蓝 Brassica oleracea | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FRI(0.09 ~ 2.25)、 PDS(0.14 ~ 1.33) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Murovec et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | GI(17.4) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Park et al., | |||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | PDS1(1.8) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Lee et al., | |||
| 电转染 Electropor- ation | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | PDS1(0 ~ 3.4) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Lee et al., | |||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 胚轴 Plumular axis | FAD2(1.89 ~ 12.11) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Li et al., | |||
| 大白菜 Brassica rapa subsp. pekinensis | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FRI(1.15 ~ 12.58)、 PDS(3.78 ~ 24.51) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Murovec et al., | ||
| 油菜 Brassica napus | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FRI、PDS(0) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Murovec et al., | ||
| 农杆菌 Agrobacterium | DNA | 胚轴 Plumular axis | FAD2(12.92 ~ 12.97) | CRISPR/Cas9 | 先编辑后清除 Post-editing elimination | 是 Yes | Li et al., | |||
| 杨树 Populus | 基因枪 Gene gun | DNA | 愈伤组织 Callus | CCR2(3) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 是 Yes | Lennart et al., | ||
| 橡胶树 Hevea brasiliensis | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | FT、 TFL1(3.73 ~ 20.11) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Fan et al., | ||
| 辣椒 Capsicum annuum | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | MLO2(0.2 ~ 17.6) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Kim et al., | ||
| 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | MLO2(9.9 ~ 19.3) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Kim et al., | |||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(25.2 ~ 78.0) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 甜椒 Capsicum annuum | 聚乙二醇 PEG | 核糖核酸蛋白复合物RNP | 原生质体 Protoplast | MLO2(0.5 ~ 11.3) | CRISPR/Cas9 | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Kim et al., | ||
| 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(42.7 ~ 64.0) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | |||
| 樱桃Cerasus pseudocerasus | 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | ER(52.1) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | ||
| 花生 Arachis hypogaea | 病毒 Virus | RNA | 叶片 Leaf | PDS(59.5 ~ 73.1)、 AHAS1(60.8) | CRISPR/Cas12a | 瞬时表达 Transient expression | 否 No | Liu et al., | ||
| 载体 Vector | 成分 Composition | 介导方式 Style | 编辑效率 Editing efficiency | 脱靶率 Off-target editing efficiency | 稳定性 Stability | 设计复杂性 Design complexity | 外源DNA整合 Exogenous DNA integration |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 脱氧核糖核酸载体 DNA vector | 表达Cas蛋白和向导核糖核酸载体Vector epxressing Cas protein and sgRNA | 直接/间接 Direct/indirect | ++ | +++ | +++ | +++ | 有/无 Yes/No |
| 核糖核酸复合物 RNA complex | 翻译Cas蛋白的信使核糖核酸,向导核糖核酸 mRNA for translation of Cas proteins,gRNA | 直接 Direct | + | ++ | + | ++ | 无 No |
| 核糖核酸病毒载体 RNA virus vcetor | 表达病毒蛋白和基因组编辑元件的载体 Vector expressing viral proteins and genome editing components | 间接 Indirect | +++ | / | +++ | +++ | 无 No |
| 核糖核酸蛋白复合物RNP | Cas蛋白和向导核糖核酸 Cas proteins and gRNA | 间接 Indirect | +++ | + | ++ | + | 无 No |
表2 植物CRISPR/Cas系统投送形式比较
Table 2 Comparison of different delivery form of CRISPR/Cas systems in plants
| 载体 Vector | 成分 Composition | 介导方式 Style | 编辑效率 Editing efficiency | 脱靶率 Off-target editing efficiency | 稳定性 Stability | 设计复杂性 Design complexity | 外源DNA整合 Exogenous DNA integration |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 脱氧核糖核酸载体 DNA vector | 表达Cas蛋白和向导核糖核酸载体Vector epxressing Cas protein and sgRNA | 直接/间接 Direct/indirect | ++ | +++ | +++ | +++ | 有/无 Yes/No |
| 核糖核酸复合物 RNA complex | 翻译Cas蛋白的信使核糖核酸,向导核糖核酸 mRNA for translation of Cas proteins,gRNA | 直接 Direct | + | ++ | + | ++ | 无 No |
| 核糖核酸病毒载体 RNA virus vcetor | 表达病毒蛋白和基因组编辑元件的载体 Vector expressing viral proteins and genome editing components | 间接 Indirect | +++ | / | +++ | +++ | 无 No |
| 核糖核酸蛋白复合物RNP | Cas蛋白和向导核糖核酸 Cas proteins and gRNA | 间接 Indirect | +++ | + | ++ | + | 无 No |
图1 单倍体诱导系介导的基因组编辑 GOI:目的基因;matl是花粉特异性磷脂酶基因。
Fig. 1 Haploid inducer mediated genome editing GOI:Gene of interest;matl means a sperm-specific phospholipase gene(MATRILINEAL).
图2 T0代无外源DNA基因组编辑策略 GOI:目的基因;SMG:选择标记基因。
Fig. 2 Strategies of DNA-free genome editing in T0 generation GOI:Gene of interest;SMG:Selection marker gene. He et al.,2021.
| [1] |
|
| [2] |
|
| [3] |
|
| [4] |
|
| [5] |
|
| [6] |
|
| [7] |
doi: 10.1186/s12896-020-00621-2 pmid: 32398038 |
| [8] |
doi: 10.1111/pbi.13296 pmid: 31729822 |
| [9] |
doi: 10.1016/j.jbiotec.2003.10.011 pmid: 14736458 |
| [10] |
|
| [11] |
|
| [12] |
|
|
陈海强, 刘会云, 王轲, 张双喜, 叶兴国. 2020. 植物单倍体诱导技术发展与创新. 遗传, 42 (5):466-482.
|
|
| [13] |
|
| [14] |
|
| [15] |
|
| [16] |
|
| [17] |
|
| [18] |
|
| [19] |
|
| [20] |
|
| [21] |
doi: 10.1016/j.cell.2021.01.005 pmid: 33581057 |
| [22] |
|
|
高鸿烨, 冉取丙, 胡昕, 朱强. 2021. CRISPR/Cas介导的非转基因植物基因组编辑. 科学通报, 66 (12):1408-1422.
|
|
| [23] |
|
| [24] |
|
| [25] |
|
| [26] |
|
|
郭苏平, 田美萍, 丁静. 2023. GRF-GIF嵌合体在草莓遗传转化中的应用. 分子植物育种, http://kns.cnki.net/kcms/detail/46.1068.S.20220511.0923.002.html.
|
|
| [27] |
|
| [28] |
|
| [29] |
|
| [30] |
|
| [31] |
doi: 10.1016/j.rsci.2018.11.001 |
| [32] |
|
| [33] |
doi: 10.1093/plphys/kiab591 pmid: 34962995 |
| [34] |
|
| [35] |
|
| [36] |
|
| [37] |
doi: 10.1038/s41587-019-0038-x pmid: 30833776 |
| [38] |
|
| [39] |
|
| [40] |
|
| [41] |
|
| [42] |
|
| [43] |
|
| [44] |
|
| [45] |
doi: 10.16420/j.issn.0513-353x.2020-0540 |
|
李国斌, 艾国, 韦静, 张俊红. 2021. 碱基编辑技术及其在作物遗传改良中的应用综述. 园艺学报, 48 (4):719-732.
doi: 10.16420/j.issn.0513-353x.2020-0540 |
|
| [46] |
|
| [47] |
doi: 10.1038/nprot.2017.145 pmid: 29388938 |
| [48] |
|
| [49] |
doi: 10.1016/j.molp.2023.02.003 pmid: 36751129 |
| [50] |
doi: 10.1007/s00299-019-02488-w pmid: 31728703 |
| [51] |
|
| [52] |
|
|
刘耀光, 李构思, 张雅玲, 陈乐天. 2019. CRISPR/Cas植物基因组编辑技术研究进展. 华南农业大学学报, 40 (5):38-49.
|
|
| [53] |
|
| [54] |
|
| [55] |
doi: 10.1038/s41477-020-0704-5 pmid: 32601419 |
| [56] |
|
| [57] |
doi: 10.1186/s13007-022-00870-6 pmid: 35303912 |
| [58] |
|
| [59] |
|
| [60] |
|
| [61] |
|
| [62] |
|
| [63] |
|
|
倪海枝, 王引, 王平, 程玉芳, 颜帮国, 陈方永. 2023. CRISPR/Cas基因组编辑技术在果树育种中的应用. 农业生物技术学报, 31 (8):1730-1746.
|
|
| [64] |
doi: 10.1111/pbi.13559 pmid: 33529430 |
| [65] |
|
| [66] |
doi: 10.1007/s11033-020-06001-5 pmid: 33222118 |
| [67] |
|
| [68] |
|
| [69] |
doi: 10.1111/pbi.13253 pmid: 31495052 |
| [70] |
Purdre University. 2023. Purdue biology innovation allows the introduction of valuable traits in plants without creating transgenic plants. [October 22,2023] https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2023/Q2/purdue-biology-innovation-allows-the-introduction-of-valuable-traits-in-plants-without-creating-transgenic-plants.html.
|
| [71] |
|
| [72] |
|
| [73] |
|
| [74] |
|
| [75] |
|
| [76] |
|
| [77] |
|
| [78] |
doi: 10.1038/s41477-019-0386-z pmid: 30911123 |
| [79] |
|
| [80] |
|
| [81] |
doi: S1674-2052(19)30097-8 pmid: 30902686 |
| [82] |
|
|
王根平, 杜文明, 夏兰琴. 2014. 植物安全转基因技术研究现状与展望. 中国农业科学, 47 (5):823-843.
doi: 10.3864/j.issn.0578-1752.2014.05.001 |
|
| [83] |
|
| [84] |
doi: 10.1038/s41477-021-01085-8 pmid: 35027699 |
| [85] |
|
| [86] |
|
| [87] |
|
| [88] |
|
| [89] |
|
| [90] |
|
| [91] |
|
| [92] |
|
|
徐子妍, 李浩, 周焕斌, 周雪平. 2022. CRISPR/Cas基因编辑技术与植物病毒研究进展. 浙江大学学报(农业与生命科学版), 48 (6):709-722.
|
|
| [93] |
|
| [94] |
|
| [95] |
doi: 10.1007/s42994-022-00080-7 pmid: 36304841 |
| [96] |
doi: 10.1038/s41477-019-0405-0 pmid: 30988404 |
| [97] |
|
| [98] |
|
| [99] |
|
| [100] |
doi: 10.1111/pbi.13755 pmid: 34850529 |
| [101] |
|
| [102] |
|
|
宗媛, 高彩霞. 2019. 碱基编辑系统研究进展. 遗传, 41 (9):777-800.
|
| [1] | 刘宇香, 韩风庆, 赵鑫雨, 刘玉梅, 李占省, 方智远, . 青花菜侧枝调控基因BoBRC1的克隆及功能分析[J]. 园艺学报, 2024, 51(9): 1997-2007. |
| [2] | 王晨雨, 刘孟军, 王立新, 刘志国, . CRISPR/Cas9技术研究进展及其在园艺植物中的应用进展[J]. 园艺学报, 2024, 51(7): 1439-1454. |
| [3] | 江 睿, 周胜军, 朱育强, 王 欣, 谭继宏, 王华森, 张 鹏, . 瓜类作物CRISPR/Cas9基因编辑技术应用研究进展[J]. 园艺学报, 2024, 51(7): 1683-1694. |
| [4] | 马存发, 武婷, 赵辉, 张天培, 赵立坚, 余永辉, 肖建成, 李军, 巫水钦. 利用CRISPR/Cas9技术敲除青花菜BoSP11创制自交亲和系[J]. 园艺学报, 2024, 51(3): 509-519. |
| [5] | 杨孟霞, 刘晓林, 曹雪, 魏凯, 宁宇, 杨沛, 李珊珊, 陈紫月, 王孝宣, 国艳梅, 杜永臣, 李君明, 刘磊, 李鑫, 黄泽军. 番茄CRISPR/Cas9介导的多基因编辑技术体系构建与应用[J]. 园艺学报, 2023, 50(6): 1215-1229. |
| [6] | 熊文汶, 刘慧敏, 陈凯园, 杜鹃, 宋波涛, 景晟林. 基于热处理CRISPR/Cas9马铃薯植株的基因编辑体系优化[J]. 园艺学报, 2023, 50(12): 2591-2600. |
| [7] | 左鑫, 李铭铭, 李欣容, 苗春妍, 李炎枋, 杨旭, 张重义, 王丰青. CRISPR/Cas9技术在天目地黄RcPDS1基因编辑中的应用[J]. 园艺学报, 2022, 49(7): 1532-1544. |
| [8] | 王丹, 王谧, 刘军, 周晓慧, 刘松瑜, 杨艳, 庄勇. 茄子U6启动子克隆及CRISPR/Cas9介导的基因编辑体系建立[J]. 园艺学报, 2022, 49(4): 791-800. |
| [9] | 杨锋, 杨钦淞, 高雨豪, 马云晶, 许英, 滕元文, 白松龄. 梨愈伤组织双靶点CRISPR/Cas9基因编辑系统的建立[J]. 园艺学报, 2021, 48(5): 873-882. |
| [10] | 姚利晓,何永睿,陈善春*. microRNA 参与柑橘生长发育和抗逆的研究进展[J]. 园艺学报, 2020, 47(5): 995-1008. |
| [11] | 杨禄山,郭 晔,胡 洋,文颖强*. 利用CRISPR/Cas9系统敲除葡萄中VviEDR2提高对白粉病的抗性[J]. 园艺学报, 2020, 47(4): 623-634. |
| [12] | 冯爽爽1,2,罗嘉翼1,2,朱曦鉴2,4,蒋继滨2,4,黄三文1,3,*,张金喆2,*. 二倍体马铃薯StBRC1a功能缺失突变体的获得及其功能分析[J]. 园艺学报, 2020, 47(1): 63-72. |
| [13] | 郭 晔,万东艳,柴壮壮,王跃进,文颖强*. 利用CRISPR/Cas9敲除葡萄VviPDS1基因的研究[J]. 园艺学报, 2019, 46(4): 623-634. |
| [14] | 邹修平1,范 迪2,彭爱红1,何永睿1,许兰珍1,雷天刚1,姚利晓1,李 强1,罗克明2,*,陈善春1,*. CRISPR/Cas9介导柑橘CsLOB1基因启动子的多位点编辑[J]. 园艺学报, 2019, 46(2): 337-344. |
| [15] | 郑爱红*,张 芬*,江 敏,袁 巧,江雷雨,陈 清,汤浩茹,孙 勃**. 利用CRISPR/Ca9技术靶向编辑芥蓝BoaZDS[J]. 园艺学报, 2019, 46(1): 57-64. |
| 阅读次数 | ||||||
|
全文 |
|
|||||
|
摘要 |
|
|||||
版权所有 © 2012 《园艺学报》编辑部 京ICP备10030308号-2 国际联网备案号 11010802023439
编辑部地址: 北京市海淀区中关村南大街12号中国农业科学院蔬菜花卉研究所 邮编: 100081
电话: 010-82109523 E-Mail: yuanyixuebao@126.com
技术支持:北京玛格泰克科技发展有限公司